Nie ma rozwoju bez dobrego finansowania

Sektor bankowy jest znacznie bliżej rolnictwa i przedsiębiorców rolnych niż może się to wielu osobom wydawać – mówili zgodnym chórem uczestnicy Forum Finansowania Agrobiznesu 2024, którego pierwsza edycja odbyła się 27 i 28 marca w Warszawie.

Forum zorganizowane przez Związek Banków Polskich było swoistym „okrągłym stołem” bankowo-agrobiznesowym skoncentrowanym na zarządzaniu finansami obu środowisk. – Głównym założeniem było stworzenie przestrzeni dla konstruktywnego dialogu gospodarczego i wspólnego poszukiwania innowacyjnych rozwiązań – mówił otwierając Forum Finansowania Agrobiznesu dr Tadeusz Białek, prezes Związku Banków Polskich. Zwrócił uwagę, że wydarzenie doszło do skutku dzięki dobrej współpracy z Komisją Europejską, Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz partnerami. Warto podkreślić, że jednym z patronów medialnych forum był miesięcznik „Przedsiębiorca Rolny”.

Miliony na inwestycje

Podczas kolejnych wystąpień podkreślano, że przemysł rolno-spożywczy to jedna z kluczowych gałęzi gospodarki naszego kraju. Wartość tego rynku wynosi ok. 400 mld zł rocznie. Szacuje się, że wartość samej produkcji rolnej w Polsce to ponad 120 mld zł rocznie. Branża ta odpowiada za ponad 9 proc. całkowitej produkcji wytworzonej i 6 proc. łącznej wartości dodanej brutto. Polska branża spożywcza również wyróżnia się w porównaniu z innymi państwami Unii Europejskiej, będąc także jednym z największych beneficjentów środków unijnych.

Wartość polskiego eksportu towarów rolno-spożywczych corocznie przekracza 200 mld zł (w 2023 r. było to 230 mln euro). Silny wpływ branży obecny jest także na rynku pracy, zapewniając zatrudnienie dla prawie 3 mln osób, czyli co szóstego pracującego w Polsce.

Dlaczego sektor rolniczy jest tak ważny z punktu widzenia branży finansowej? To w głównej mierze banki finansują przetwórstwo rolno-spożywcze, w tym jego cyfryzację. Szacuje się, że rolniczy rynek kredytowy to w naszym kraju ok. 30 mld zł. Oprócz klasycznych kredytów udzielanych gospodarstwom prężnie rozwija się rynek faktoringowy, leasingowy czy ubezpieczeniowy. Nawiązując do ubezpieczeń należy wspomnieć, że banki odgrywają kapitalną rolę, jeżeli chodzi o rynek gwarancji kredytowych. Stanowią filar całego systemu pomocy dla rolnictwa, zwłaszcza w przypadku likwidacji skutków suszy, wymarznięć czy podtopień.

Czas na mądre przepisy

W trakcie debat zwracano uwagę, że polskie rolnictwo to także obszar ogromnego potencjału inwestycyjnego dla branży technologicznej. Rośnie popularność robotów, dronów, a także zdalnego przesyłu danych oraz rozliczeń. Prognozuje się, że wartość samego rynku „usieciowienia” rolnictwa wyniesie prawie miliard złotych rocznie. Żeby zrealizować wielkie inwestycje niezwykle ważny jest dialog i współpraca pomiędzy przedsiębiorcami, bankami a administracją państwową. Mówił o tym Grzegorz Brodziak, wiceprezes zarządu Polskiej Federacji Rolnej, który zachęcał do współdziałania i otwartości na nowe inicjatywy. Podkreślał konieczność lepszego niż ma to miejsce obecnie przygotowania sektora rolno-spożywczego na ewentualne kryzysy, które mogą się zdarzyć w przyszłości. Brodziak zwrócił uwagę na znaczne rozdrobnienie organizacji rolniczych, co z pewnością nie ułatwia dialogu z rządem czy podmiotami zewnętrznymi.

Wiceminister rolnictwa Stefan Krajewski (PSL-TD) chwalił organizatorów imprezy za sam pomysł integracji środowiska bankowego i rolniczego. – Forum Finansowania Agrobiznesu powinno być cyklicznym wydarzeniem, które będzie skupiać przedstawicieli sektora bankowego, rolnictwa, przetwórstwa, ale też polityków, urzędników, gdzie wspólnie wypracujemy dobre rozwiązania, które będą służyć wszystkim – tłumaczył. Polityk zwrócił uwagę, że stanowione prawo powinno być konsultowane z praktykami i odpowiadać na wyzwania rynku. Zgodził się z nim Wiktor Szmulewicz, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych zastrzegając, że środowisko rolnicze oczekuje spójnych strategii dla każdego z sektorów. – Wszystko musi być powiązane z przetwórstwem i perspektywą eksportu – tłumaczył. 

Nie wróg, ale partner

Podczas Forum Finansowania Agrobiznesu nie zabrakło tematu Ukrainy i trudnych relacji handlowych z krajami Unii Europejskiej, w tym Polski. Podczas panelu dyskusyjnego Bartosz Urbaniak, szef Agro Hub na Europę Środkowo-Wschodnią i Afrykę, BNP Paribas Bank Polska zwracał uwagę, że najwyższy czas zacząć traktować Ukrainę jako partnera, a nie zagrożenie.

Wiceminister Stefan Krajewski podkreślał, że oprócz zmian w Europejskim Zielonym Ładzie priorytetem dla resortu rolnictwa jest zbudowanie dobrych, partnerskich relacji gospodarczych z Ukrainą. Zgodził się z nim Krzysztof Iwaniuk, przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, który zwrócił uwagę, że Ukraina to potężny producent żywności, który dysponuje świetną jakością gruntów (w większości czarnoziemów).

Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych apelował o racjonalne podejście. – Ukraina była, jest i będzie. Nie ma sensu gdybać o jej pozycji międzynarodowej, a raczej dobrze zdiagnozować, gdzie polskie rolnictwo ma szansę rozwoju w konfrontacji z ukraińskim sektorem agro. Skoro Polska poradziła sobie wstępując do Unii Europejskiej, z Ukrainą będzie podobnie. Kluczowe jest, aby trafnie zdiagnozować światowe zapotrzebowanie na żywność i podążać obraną drogą. Zdecydowanie naszą szansą jest przetwórstwo – mówił.

Krzysztof Kokot, wiceprezes zarządu Banku Polskiej Spółdzielczości apelował do przedsiębiorców rolnych, aby traktować Ukrainę jako szansę. – Uważam, że dołączenie Ukrainy do Unii Europejskiej to znacznie większa szansa niż zagrożenie. Już dziś mamy wyraźnie dodatni bilans handlowy z Ukrainą i myślę, że wraz ze wzrostem zamożności naszych wschodnich sąsiadów będziemy mogli zyskiwać jeszcze bardziej. Oczywiście, jeżeli spojrzymy na małe polskie gospodarstwa rolne, to tutaj mogą mieć problem, ale wypracowanie odpowiedniej strategii państwa pozwoli pokazać im, czym mają się zająć w przyszłości, jeżeli droga rolnicza nie będzie opłacalna – podkreślał.

tekst i fot. Krzysztof Zacharuk

Artykuł ukazał się w wydaniu 04/2024 miesięcznika „Przedsiębiorca Rolny”