Co zrobić z drzewami na polu?

Na gruntach rolnych często występują drzewa lub krzewy – czy to pojedyncze sztuki, czy w większych skupiskach. Zwykle są to samosiewy, ponieważ pola uprawne nierzadko przylegają do lasów lub innych terenów zadrzewionych. Tego typu roślinność może utrudniać uprawę ziemi, zwłaszcza gdy jest jej dużo.

Usunięcie może pozwolić na zwiększenie areału ziemi pod uprawy. Przed podjęciem decyzji o wycince drzew warto poznać obowiązujące z tym zakresie regulacje i procedury.

Potrzebne zezwolenie

Kwestia wycinki drzew i krzewów uregulowana jest w ustawie o ochronie przyrody, której celem jest – jak sama nazwa wskazuje – ochrona elementów przyrody żywej i nieożywionej, zwłaszcza przed nadmierną ingerencją człowieka. Ogólną zasadą jest to, że usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia udzielanego w drodze decyzji administracyjnej.

Uzyskanie zezwolenia na wycinkę wiąże się z obowiązkiem uiszczenia opłaty. Opłatę za wycinkę drzewa ustala się jako iloczyn obwodu pnia w centymetrach na wysokości 130 cm i stawki opłaty, której wysokość jest uzależniona od gatunku drzewa (max. 500 zł). W przypadku krzewów opłatę ustala się mnożąc liczbę metrów kwadratowych powierzchni gruntu pokrytej usuwanymi krzewami i stawkę opłaty (max. 200 zł). Opłatę należy uiścić w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja udzielająca zezwolenia stała się ostateczna, a w przypadku gdy organ określił w zezwoleniu początek biegu terminu usunięcia drzewa lub krzewu –  w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia biegu tego terminu.

Jak wygląda procedura?

Zezwolenie na wycinkę wydawane jest na wniosek posiadacza nieruchomości – zwykle właściciela lub użytkownika wieczystego. Posiadacz nieruchomości niebędący właścicielem, np. dzierżawca lub najemca gruntu, także może wystąpić o zezwolenie, ale wyłącznie za zgodą właściciela.

Organem właściwym do rozpatrzenia wniosku i wydania zezwolenia jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. W zależności od położenia nieruchomości, w postępowaniu konieczny może być udział także innych organów np. wycinka drzew na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrody wymaga uzgodnienia z dyrektorem parku narodowego albo regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.

Jak sformułować wniosek o wydanie zezwolenia? Oprócz swoich danych, we wniosku należy wskazać m.in. nazwę gatunku drzewa lub krzewu, obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm, wielkość powierzchni, z której zostanie usunięty krzew; miejsce, przyczynę, termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu, oraz wskazanie czy usunięcie wynika z celu związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej; rysunek albo mapę określające usytuowanie drzewa lub krzewu w odniesieniu do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub projektowanych na tej nieruchomości; projekt planu nasadzeń zastępczych lub przesadzenia drzewa lub krzewu – jeśli są planowane.

Po otrzymaniu wniosku organ dokonuje oględzin w celu sprawdzenia, czy drzewa lub krzewy przeznaczone do wycinki nie należą do gatunków chronionych lub czy nie zostaną naruszone inne zakazy związane z ochroną przyrody (np. dotyczące ochrony siedlisk ptaków bądź owadów). Dzieje się tak dlatego, że jakiekolwiek odstępstwo od zakazów dotyczących gatunków chronionych wymaga dodatkowego zezwolenia.

Gdy organ stwierdzi, że wniosek jest prawidłowy oraz nie zachodzą przeszkody do usunięcia drzew lub krzewów, wydaje decyzję udzielającą zezwolenia. Takie zezwolenie musi określać w szczególności miejsce usunięcia drzewa lub krzewu; nazwę gatunku drzewa lub krzewu; obwód pnia drzewa, wielkość powierzchni, z której zostanie usunięty krzew; wysokość opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu; termin usunięcia drzewa lub krzewu.

Co ważne, organ może uzależnić wydanie zezwolenia od wykonania nasadzeń zastępczych lub przesadzenia wyciętego drzewa lub krzewu. W takim przypadku organ określa dodatkowo szczególne warunki dotyczące takich nasadzeń lub przesadzeń – miejsce i termin ich wykonania termin złożenia informacji o dokonaniu nasadzenia zastępczego lub przesadzeniu roślin, a także warunki techniczne.

Dotkliwe konsekwencje

Wycinka drzew powinna przebiegać w pełnej zgodności z treścią zezwolenia. Jakiekolwiek naruszenia w tym zakresie mogą wiązać się z dotkliwymi sankcjami pieniężnymi.

Po pierwsze, usunięcie drzewa lub krzewu bez wymaganego zezwolenia lub bez zgody posiadacza nieruchomości obwarowane jest sankcją w postaci administracyjnej kary pieniężnej. Karę ustala się w wysokości ustala się w wysokości dwukrotnej opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu.

Po drugie, w przypadku uzyskania zezwolenia, ale nieterminowego uiszczenia opłaty za usunięcie drzewa bądź krzewu, naliczane są odsetki za zwłokę w wysokości odsetek pobieranych za nieterminowe regulowanie zobowiązań podatkowych. Opłata wraz z odsetkami może być ponadto przymusowo ściągnięta w trybie egzekucji administracyjnej. Jeśli naliczona opłata przekracza możliwości finansowe wnioskodawcy, w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji, może on złożyć wniosek o rozłożenie opłaty na raty lub o odroczenie terminu płatności.

Piotr Pawłowski, radca prawny, wspólnik

Milena Gapska, aplikant radcowski, Sobczyńscy i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni sp. k.

Fot. Tytus Żmijewski

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 11/2023 miesięcznika „Przedsiębiorca Rolny”