Jak wyśledzić jabłko

Bezpieczeństwo konsumenta ma istotne znaczenie w łańcuchu dostaw żywności. Stąd bardzo ważna jest wiedza, skąd pochodzi dany produkt oraz jak był wytwarzany, transportowany i przechowywany w procesie dystrybucji. Jest to możliwe dzięki procedurom określanym mianem traceability, które są realizowane za pomocą odpowiednich narzędzi cyfrowych.

Identyfikowalność produktu (traceability) oznacza możliwość odtworzenia poszczególnych etapów jego historii, począwszy od nabycia przez klienta końcowego, poprzez transport i przechowywanie w hurtowniach, składach logistycznych lub sklepach detalicznych, a skończywszy na jego wytwórcy, dostawcach surowców i komponentów, z których został stworzony. Dzięki temu można ustalić źródło pochodzenia każdego produktu gotowego. Ma to istotne znaczenie, gdy na rynek trafia wadliwy towar. Wtedy można ustalić, kto i w jaki sposób przyczynił się do jego wad. Choć jest to proces kosztowny, może zapobiec znacznym stratom, jeśli producent i dystrybutor będą zmuszeni do wycofywania i zutylizowania wadliwych partii produktów.Wyróżnia się dwa poziomy identyfikowalności – zewnętrzny i wewnętrzny. Zewnętrzny obejmuje łańcuch dostaw od producenta do klienta końcowego. Jest on obowiązkowy w sektorze farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym. Obowiązek śledzenia dotyczy obecnie wszystkich produktów żywnościowych, pasz, zwierząt hodowlanych oraz dodatków do żywności. Za bezpieczeństwo produktów żywnościowych dostępnych na rynku odpowiada zarówno producent, jak i dystrybutor wprowadzający je na rynek. Wewnętrzny system identyfikowalności stosowany jest na potrzeby własne producenta. Najczęściej polega na przepływie informacji dotyczących wykorzystywanych w produkcji surowców, półproduktów i gotowych produktów. Z wewnętrznych systemów traceability najczęściej korzystają przedsiębiorstwa przemysłowe. Dzięki nim na każdym etapie wytwarzania lub montażu produkt jest identyfikowany, a informacje np. o dodaniu kolejnych składników czy wykonaniu jakieś operacji są gromadzone w systemie informatycznym. W ten sposób powstaje historia wytwarzania danego produktu z zapisem dat i godzin wykonania poszczególnych czynności, zastosowanych składników i komponentów oraz ich pochodzenia (dostawcy), a także maszyn, na których wykonano poszczególne operacje i ich operatorów.Niezbędnym narzędziem do realizacji traceability są programy komputerowe wyposażone w moduł do śledzenia produkcji. Propozycją rozwiązań dla producentów owoców i warzyw, które umożliwiają identyfikowalność produktów są oprogramowania trzech wytwórców.

TraceON w produkcji warzyw

System TraceON został opracowany jako odpowiedź na potrzeby konkretnego klienta (Grupa Mularski), specjalizującego się w produkcji rozsad warzyw szklarniowych i samych warzyw, głównie pomidorów. Do efektywnego zarządzania procesami produkcyjnymi Grupa Mularski potrzebowała oprogramowania, które umożliwiłoby śledzenie produkcji rozsad na każdym etapie. Po pozytywnie zakończonych testach system TraceON od wiosny 2020 r. jest dostępny na rynku i proponowany także innym producentom branży warzywniczej, jako platforma działająca w chmurze. Jednym z celów systemu jest wykrycie potencjalnych nieprawidłowości, dzięki czemu producent unika strat w wyniku wycofania z rynku wadliwych towarów. System w trybie automatycznym lub manualnym umożliwia dokumentowanie wszystkich czynności produkcyjnych wraz z rejestrem zabiegów chemicznych. Jego baza danych zawiera zapis historii wysiewu nasion, postępów w produkcji i uprawach (kiełkownik, wzrosty, ocena gotowości do zbiorów), zabiegów, jakim poddawane są produkty (np. hartowanie, nawożenie, dezynfekowanie), zmiany lokalizacji towarów, warunków przechowywania, stanów magazynowych, załadunku i wywozu do klienta, zwrotu opakowań. Ponadto oprogramowanie pozwala monitorować realizację planu produkcji, w tym czas pracy zespołu i zamówień od klientów. System rejestruje rezultaty przeliczania wschodów, informuje kierowników produkcji na jakim etapie jest realizacja zlecenia, umożliwia także zapis fotografii, jako dowodów przeprowadzonych inspekcji.Oprogramowanie bazuje na systemie kodów dwuwymiarowych QR, które są umieszczane na tacach, paletach oraz regałach lub elementach konstrukcji w poszczególnych pomieszczeniach. Kody QR są odczytywane za pomocą czytników stacjonarnych podłączonych do systemu, umieszczonych w wybranych miejscach linii technologicznej oraz aplikacji na smartfony, która oferuje bezpośredni dostęp do informacji dotyczących poszczególnych etapów realizacji konkretnego zamówienia.System TraceON pozwala odtworzyć historię zabiegów wykonywanych w realizacji poszczególnych zleceń z uwzględnieniem ich specyfiki (termin wykonania, użyte środki produkcji, warunki produkcji i przechowywania, odpowiedzialne osoby itp.). Ponadto umożliwia lokalizowanie produktów na terenie hal produkcyjnych i pomieszczeń magazynowych, sprawdzanie rozlokowania zasobów oraz poziomu zapełnienia danej hali.

Plantator System – od zbioru do sprzedaży

Działająca w Podkarpackim Parku Technologicznym firma Seth Software, korzystając z dostępnych rozwiązań informatycznych stworzyła oprogramowanie Plantator System, przeznaczone dla producentów owoców, warzyw, grzybów, dla szkółkarzy i dla firm przetwórstwa spożywczego. W Plantator System dostępne są trzy moduły: polowy, wózkowy (magazynowy) oraz centralny. Moduły polowy i magazynowy mogą funkcjonować niezależnie, jednak muszą być one podpięte do modułu centralnego, który gromadzi i przetwarza dane oraz generuje raporty.Aplikacja polowa umożliwia monitorowanie i rejestrowanie zbiorów. Może być zainstalowana na urządzeniu z systemem Android, które odczytuje kody kreskowe. W tym module zastosowano technologię kodów kreskowych, którymi oznaczane są poszczególne pola (kwatery), pojemniki, do których pracownicy zbierają płody, opakowania zbiorcze np. skrzynio-palety oraz poszczególni pracownicy. Rejestracja zbioru zaczyna się od zeskanowania kwatery. W ten sposób system identyfikuje uprawę, dzięki czemu wiadomo, skąd pochodzą poszczególne płody. Następnie brygadzista skanuje kod kreskowy pracownika oraz kod umieszczony na pojemniku, do którego zbierał on płody. Moduł polowy można zintegrować z wagą. Dzięki temu Plantator System automatycznie rejestruje liczbę zebranych pojemników i masę plonów z poszczególnych działek. W ten sposób wiadomo, ile pojemników i ile asortymentu zebrali poszczególni pracownicy.

Cały tekst można przeczytać w lutowym numerze miesięcznika „Przedsiębiorca Rolny”

(JS)Fot. firmowa