Nie dać szansy konkurencji

Trawy to rośliny o pionowym pokroju, z założenia mało konkurencyjne, ale ich „siła” tkwi w masowym występowaniu.

W praktyce to zaledwie kilka nieproszonych gatunków. Pojedyncze rośliny na ogół nie stanowią problemu. Jeden egzemplarz miotły zbożowej, chwastu bardziej charakterystycznego dla upraw zbożowych, średnio wykształca 2000 ziarniaków, a w optymalnych warunkach nawet 12 000. Wyczyniec polny wydaje „zaledwie” do 400 ziarniaków. Chwastnica jednostronna i owies głuchy od 200 do ponad 1000 ziarniaków. Jednoroczne trawy uzupełniają samosiewy zbóż ozimych i jarych, których liczba jest uzależniona od terminu i sposobu zbioru. Powiedzenie, że najlepszym siewnikiem chwastów jest kombajn, nie pozostaje bez pokrycia. Zachwaszczenie uzupełniają coraz częściej pojawiające się na polach kostrzewy, stokłosy i życice. Jeżeli do tego dodamy żywotność ziarniaków, która w zależności od gatunku wynosi od 3 do ponad 10 lat, to glebowy bank nasion przez długi okres może zaopatrywać pola w materiał konkurencyjny. Całość zamyka wieloletni perz właściwy. O jego szkodliwości nikogo nie trzeba przekonywać. Wystarczy przyjąć do wiadomości, że jedna roślina w okresie wegetacji potrafi wytworzyć rozłogi o długości około 135 m, z których może wyrosnąć ponad 200 pędów nadziemnych, a z jednego hektara można zebrać ponad 40 t świeżej masy.

Na pierwszy plan graminicydy

Zwalczanie chwastów trawiastych przede wszystkim kojarzy się ze stosowaniem graminicydów. To grupa herbicydów selektywna dla roślin dwuliściennych (nie tylko uprawnych). Wykorzystywana przede wszystkim na setkach tysięcy hektarów podstawowych upraw dwuliściennych, do których należy zaliczyć plantacje: buraków cukrowych (pastewnych), rzepaku ozimego (jarego) oraz ziemniaków (tabela). Aktualnie w tym celu jest wykorzystywanych ponad 70 graminicydów zawierających 6 substancji czynnych (s.cz.).

Chizalofop-P etylu – najbardziej popularny, oferowany w ponad 30 produktach, w dwóch formach użytkowych zawierających 50 lub 100 g s.cz./l. Praktycznie zarejestrowany we wszystkich podstawowych uprawach dwuliściennych (burak, rzepak, ziemniak). Pojedyncze produkty nie są zalecane w ziemniakach lub ich dawka jest ograniczona maksymalnie do 2,0 l/ha (Achiba 05 EC, Maceta 50, Targa Super 5 EC). Preparaty: Quick 05 EC, Supero 05 EC i Taurus 05 EC podczas wiosny w rzepaku ozimym są zalecane w maksymalnej dawce 1,2 l/ha, czyli nie są przeznaczone do zwalczania perzu. Niektóre zalecane są łącznie z adiuwantami, np. Lampart 05 EC, Leopard Extra 50 EC z środkiem Olbras 88 EC, Olejan 88 EC lub Olemix 84 EC;

Chizalofop-P tefurylu jest reprezentowany przez 4 identycznie zalecane produkty w burakach i rzepaku. Nie jest zarejestrowany do odchwaszczania ziemniaków;

Cykloksydym to graminicyd od lat produkowany wyłącznie w jednej formie użytkowej i handlowej, jako Fokus Ultra 100 EC. Zalecany w najwyższej dawce (5,0 l/ha) nie daje pełnej gwarancji zniszczenia perzu właściwego. W ziemniakach w celu zwalczania chwastów jednorocznych można go stosować z adiuwantem (Dash HC – 1,0 l/ha);

Fluazyfop-P butylu produkowany jest w dwóch formach użytkowych zawierających 125 lub 150 g s.cz./l. Substancja czynna jest selektywna w stosunku do buraków, rzepaku i ziemniaków, lecz tylko niektóre preparaty mają „pełną rejestrację” (tabela). Niektóre zalecane są z pewnymi ograniczeniami, np. Trivko w rzepaku maksymalnie w dawce 1,6 l/ha. Grupa preparatów: Esorio, Flutax, Grastop, Rento i Tapani (wszystkie 150 EC) są zalecane w rzepaku tylko jesienią, w dawce nie wyższej niż 2,0 l/ha, natomiast można je aplikować łącznie z adiuwantem Oleo 84 EC (1,5 l/ha). Te same graminicydy w buraku cukrowym są zalecane w dawce nie wyższej niż 1,0 l/ha;

Kletodym głównie produkowany w formulacjach 120 i 240 g s.cz./l. Ostatnio w nowej formulacji 180 g s.cz./ha został zarejestrowany Brixton zalecany tylko w burakach i rzepaku ozimym do zwalczania jedynie traw jednorocznych (bez perzu). Podobne zalecenia (inne dawki) mają preparaty V-Dim 240 EC i VextaDim 240 EC. Produkowane w tej samej formie użytkowej Kleo 240 EC i Logik 240 EC można także stosować do zwalczania perzu właściwego w burakach cukrowych. Preparaty można stosować w celu wyższej skuteczności (bez obniżania dawki) łącznie z adiuwantem Partner+ (0,5 l/ha). Formulacje 120 EC są najbardziej uniwersalne, zalecane do zwalczania większości traw w burakach, rzepaku i ziemniakach. Środki w rzepaku ozimym zalecane są w obniżonych dawkach, nie zawsze wystarczających do zwalczania perzu;

Propachizafop reprezentowany jest przez kilkanaście identycznych środków zalecanych tak samo. W celu zwalczania perzu można go także aplikować w dawkach dzielonych. W rzepaku ozimym w celu zwalczania chwastów jednorocznych zalecany w obniżonych dawkach łącznie z adiwantami (Olejan 85 EC lub Olemix 84 EC w dawce 1,5 l/ha).

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 04/2023 miesięcznika „Przedsiębiorca Rolny”