Pasja i solidna praca zostały nagrodzone

Ponad 300 gospodarstw z całego kraju zostało zgłoszonych do udziału w 30. edycji Ogólnopolskiego Konkursu Rolnik – Farmer Roku. Kapituła konkursowa ostatecznie wyłoniła finalistów, a z tej grupy laureatów w dziewięciu kategoriach.

– Przed rolnictwem wiele nowych wyzwań. Mija 20 lat od integracji z Unią Europejską. Jednak wydarzenia ostatnich lat – wojna w Ukrainie i pandemia – przyniosły nowe problemy. Polscy rolnicy im podołali, zapewniając nam bezpieczeństwo żywnościowe – mówił z dumą minister rolnictwa Czesław Siekierski.

Szef MRiRW podkreślił, że jedną z najważniejszych kwestii jest teraz zapewnienie rolnikom stabilizacji. – Będziemy czynić wszystko, aby zagwarantować warunki do zachowania ciągłości produkcji – zapewnił polityk PSL i podziękował laureatom konkursu za ich ciężką pracę. – Patrząc na wszystkich laureatów jestem przekonany, że sobie poradzimy. Nic tak silnie nie działa na wyobraźnię i nie pobudza do działania, jak pozytywny przykład z najbliższej okolicy – zaznaczył Siekierski.

Ogólnopolski Konkurs Rolnik-Farmer Roku po raz pierwszy został zorganizowany w lutym 1995 r. Początkowo rolnicy oceniani byli w jednej, następnie w dwóch kategoriach, a tegoroczna edycja to aż dziewięć kategorii. Do finału zakwalifikowane zostały 22 gospodarstwa.

W procesie wyłaniania laureatów kapituła konkursowa wizytowała gospodarstwa, ale kandydatów do konkursu zgłaszali także przedstawiciele Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz ośrodków doradztwa rolniczego.

Pełna lista laureatów

Zwycięzcy w poszczególnych kategoriach otrzymali: tytuł Rolnika – Farmera Roku, statuetkę Złote Jabłko, pamiątkowe grawertony, nagrody rzeczowe, a także prawo członkostwa w Stowarzyszeniu Polski Klub Rolnik – Farmer Roku. Ponadto finaliści – członkowie stowarzyszenia – zyskali prawo zgłaszania kandydatów w kolejnych edycjach konkursu.

30. edycja Ogólnopolskiego Konkursu Rolnik – Farmer Roku obfitowała w podniosłe momenty, ponieważ do końca nie było wiadomo, kto zwycięży. Ostatecznie Złote Jabłka wręczono w dziewięciu kategoriach. Kto okazał się najlepszy? Poniżej prezentujemy listę laureatów wraz z opisami prowadzonej działalności.

Gospodarstwa ekologiczne – produkcja zwierzęca / Magdalena i Tadeusz Harłukowiczowie, Radków, pow. kłodzki, woj. dolnośląskie

Państwo Harłukowiczowie od ponad 40 lat prowadzą gospodarstwo rolne „Siedem Łanów”. Areał, na którym gospodarują to 43,84 ha gruntów położonych w trudnych górskich warunkach. Hodują w swoim gospodarstwie krowy rasy polskiej czarno-białej, uczestnicząc w programie ochrony zasobów genetycznych. Rasa czarno-biała to bydło o dobrych cechach mlecznych i mięsnych, idealne dla gospodarstw stawiających przede wszystkim nazdrowotność. W gospodarstwie utrzymuje się 42 sztuk bydła, w tym 22 krowy mleczne o wydajności ponad 5500 kg w laktacji. W 2022 roku gospodarze otrzymali wyróżnienie za wypracowanie najwyższej wydajności mlecznej wśród krów rasy polskiej czarno-białej ZB. Bydło większość czasu spędza na pastwisku. Wartość genetyczna krów w stadzie jest bardzo wysoka. Pan Tadeusz udostępnia swoje buhaje jako buhaje rozpłodowe. Bardzo ważna jest dla gospodarzy współpraca z Państwowym Instytutem Genetycznym w Balicach oraz z Małopolskim Centrum Biotechniki w Krasnem. Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka, spośród 21 ze stada zwierząt,wybrała aż 6 na matki buhajów proponowanych do sztucznych kojarzeń. Prawie z całej powierzchni trwałych użytków zielonych i sianych traw na gruntach ornych robiona jest sianokiszonka, a pozostałość TUZ wykorzystuje się na pastwiska. Produkcja roślinna prowadzona jest sposobem ekologicznym i stosuje się nawożenie organiczne. Rolnicy zajmują się również agroturystyką. Dla gości przeznacza się cztery niezależne apartamenty z pięknym widokiem. Na uwagę zasługuje dodatkowe zaangażowanie Pana Tadeusza w działalność na rzecz odrestaurowania wielu obiektów historycznych i szerzenia historii kultury regionu. Za swoje zaangażowanie w hodowlę zachowawczą i w działalność społeczną Państwo Harłukowiczowie otrzymali wiele nagród i wyróżnień.

Produkty regionalne i tradycyjne / Hanna i Wojciech Komperdowie, Ratułów, pow. nowotarski, woj. małopolskie

Państwo Komperdowie w trudnych górskich warunkach prowadzą gospodarstwo nastawione na hodowlę owiec. Tradycja i zamiłowanie do takiej aktywności przekazywana była z pokolenia na pokolenie. Na uwagę zasługuje kulturowy wypas owiec oraz ekologiczne przetwórstwo. Owce wypasane są od wiosny do późnej jesieni na polanach dzierżawionych od Pienińskiego Parku Narodowego. Zazwyczaj wypasa się ok. 600 owiec i 15 bydła. Rolnicy posiadają certyfikowaną bacówkę położoną na hali Majerz niedaleko Czorsztyna przy szlaku turystycznym na Trzy Korony. W bacówce wytwarza się zgodnie z oryginalną starą recepturą oscypki i inne przetwory z owczego mleka. W sezonie owce doi się trzy razy dziennie – z mleka porannego i popołudniowego udoju robi się oscypki i żentycę, a z mleka wieczornego – miękki bunc. Wszystkie produkty wytwarzane są ręcznie przez czterech juhasów. Można je kupić na miejscu w bacówce, a także w sklepach ekologicznych, na targach oraz podczas wydarzeń kulinarnych. Państwo Komperdowie są czynnymi działaczami w wielu organizacjach i zrzeszeniach, zajmujących się dystrybucją i promocją produktów regionalnych. Dodatkową pasją rodziny jest kultywowanie i rozpowszechnianie tradycji polskich górali. Połączenie pracy, wiedzy i doświadczenia z pasją pozwalają im realizować założone cele i odnosić sukcesy. Za swoje działania byli wielokrotnie nagradzani i wyróżniani.

Sadownictwo / Wiesława i Przemysław Kowalscy, Pyzdry, pow. wrzesiński, woj. wielkopolskie

W gospodarstwie „Folwark Wójtostwo” dominującym kierunkiem jest sadownictwo. Gospodarstwo jest własnością rodzinną od 1904 r. Zlokalizowane jest na obrzeżach Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego oraz Puszczy Pyzdrskiej. Należało m.in. do generała Jana Henryka Dąbrowskiego! Dzisiaj Państwo Kowalscy gospodarują na powierzchni 41,42 ha i uprawiają: borówkę amerykańską, morelę, brzoskwinię, jagodę kamczacką, minikiwi, świdośliwę, goję, malinę, czereśnię, śliwki i jabłka. Od 2019 r. plantacje są pod nadzorem instytucji ekologicznych certyfikujących produkcję. Gospodarstwo posiada także certyfikaty: Zintegrowanej Produkcji, Global Gap oraz Produkt Polski. W gospodarstwie są 3 chłodnie, w tym jedna z ozonowaniem, domek agroturystyczny oraz sklepik z własnymi przetworami, w którym u Państwa Kowalskich można kupić m.in. bezcukrowe soki, nektary, liofilizaty, niskocukrowe konfitury z własnych owoców, w tym ekologicznych (jagody kamczackiej, świdośliwy, goji, minikiwi i jabłek). Oprócz miłości do sadów i przetwórstwa Państwo Kowalscy mają jeszcze inne pasje: konie oraz dziennikarstwo. Angażują się też w działalność różnych związków i stowarzyszeń. Pani Wiesława jest autorem publikacji „Puszcza Pyzdrska, podróż sentymentalna”, a wspólnie z mężem zrealizowali dokument „Ludzie z żelaznych domów”.

Produkcja roślinna / Renata i Wiesław Kowalczykowie, Bukowie, pow. namysłowski, woj. opolskie

Państwo Kowalczykowie prowadzą rodzinne gospodarstwo o powierzchni 296,89 ha nastawione na produkcję roślinną. Uprawiają głównie pszenicę, kukurydzę na ziarno, a także rzepak. W uprawie roli i roślin stosowane są nowoczesne technologie. Rolnicy dużą wagę przywiązują do materiału siewnego, który musi być wysokiej jakości. Dbają też o zachowanie żyzności i bioróżnorodności gleby stosując odpowiednie nawożenie, płodozmian i szerokie międzyrzędzia. Systematycznie wykonują badania glebowe. Wszystkie te zbiegi, przy zastosowaniu nowoczesnych precyzyjnych maszyn, gwarantują wysokie plony. Na terenie gospodarstwa znajdują się magazyny płaskie służące do przechowywania zboża. Magazyny te połączone są z kompleksem oczyszczania i suszenia ziarna. W gospodarstwie wdrażane są zasady rolnictwa precyzyjnego z wykorzystaniem wysoko rozwiniętych technologii nawigacyjnych i informatycznych. Dzięki różnym funduszom unijnym udało się wyposażyć gospodarstwo w najnowocześniejszy sprzęt do uprawy i zbioru. Bogaty park maszynowy przyczynił się do uruchomienia działalności usługowej. Rolnicy założyli firmę „AGRIPULS” świadczącą usługi z zakresu uprawy przedsiewnej, siewu i zbioru. Współpracują z jednostkami badawczymi i firmami w zakresie prowadzenia poletek doświadczalnych uprawy kukurydzy. Państwo Kowalczykowie są osobami bardzo aktywnymi. Często angażują się przy organizacji różnych imprez kulturalnych i festynów. Pan Wiesław jest też sekretarzem Rady Banku Spółdzielczego w Namysłowie.

Produkcja zwierzęca – bydło mleczne / Katarzyna i Arkadiusz Kropidłowscy, Nowy Barkoczyn, pow. kościerski, woj. pomorskie

Państwo Kropidłowscy gospodarują na powierzchni 180 ha i zajmują się głównie produkcją mleka. Stado bydła liczy ogółem ok. 300 sztuk, w tym 175 to krowy mleczne o wydajności ponad 10 tys. kg w laktacji. Krowy utrzymywane są w oborze wolnostanowiskowej wyposażonej w legowiska z matami. Dodatkowo znajduje się w niej hala udojowa AutoTandem, w której ma zastosowanie automatyczny system ułatwiający sterowanie ruchem krów. Pracę w oborze ułatwiają także stacja odpajania cieląt oraz robot zgarniający na rusztach. Produkcja roślinna ukierunkowana jest na pasze dla zwierząt. Uprawia się głównie kukurydzę na ziarno i kiszonkę, zboża, rzepak, a także trawy na gruntach ornych oraz TUZ. Właściciele gospodarstwa dbają o uzyskanie jak największych plonów poprzez racjonalne nawożenie i wapnowanie w oparciu o wyniki analizy gleby. Gospodarstwo jest bardzo dobrze wyposażone w nowoczesny sprzęt, maszyny i urządzenia do produkcji. Na terenie znajdują się silosy do gnojowicy, wiaty do przechowywania słomy, a także panele fotowoltaiczne. Dodatkową działalnością jest wyrób serów opartych na produktach pochodzących z własnego gospodarstwa. Są to sery twarde tradycyjne oraz z wyjątkowymi dodatkami m.in. żurawiną, czarnuszką, orzechami. Na ich produkcję przeznacza się ok. 1000 litrów mleka tygodniowo Na uwagę zasługuje fakt, że Państwo Kropidłowscy poświęcają swój czas na kształcenie uczniów ze szkół rolniczych przyjmując ich na praktyki. Angażują się też w życie lokalnej społeczności. Pan Arek jest sołtysem wsi Nowy Barkoczyn, stara się integrować mieszkańców poprzez organizowanie festynów, zabaw dla dzieci i dorosłych, a także szkoleń i pokazów.

Gospodarstwa o działalności wielokierunkowej / Renata i Marcin Sikorowie, Goleszów, pow. cieszyński, woj. śląskie

Państwo Sikorowie prowadzą gospodarstwo o powierzchni 120 ha o długiej rodzinnej tradycji. Zajmują się hodowlą bydła mlecznego oraz trzody chlewnej. Pogłowie bydła liczy 180 sztuk, w tym 85 krów mlecznych o wydajności ponad 10200 kg w laktacji. Krowy utrzymywane są w nowoczesnej wolnostanowiskowej oborze. Obora wyposażona jest m.in. w robota do podgarniania paszy, stację paszową, automatyczne czochradło, a także w system do wykrywania rui oraz w system zarządzania siarą. Rolnicy prowadzą również hodowlę trzody chlewnej której pogłowie wynosi 60 sztuk. Większość produkcji roślinnej ukierunkowana jest na produkcję pasz dla zwierząt. W uprawach dominują: kukurydza na kiszonkę i na ziarno, zboża, a także trawy na gruntach ornych i TUZ. Produkcja roślinna oparta jest na precyzyjnych technologiach i prowadzona jest w sposób zrównoważony. Gospodarstwo jest bardzo dobrze wyposażone w maszyny i urządzenia do produkcji. Państwo Sikorowie zajmują się również przetwórstwem oraz sprzedażą produktów wędliniarskich, nieprzetworzonego mięsa, a także wyrobów garmażeryjnych. Robią to w ramach tzw. MLO (produkcja Marginalna, Lokalna i Ograniczona). W gospodarstwie realizowane są praktyki dla uczniów. Gospodarze współpracują też z jednostkami badawczymi głównie w zakresie prowadzenia doświadczeń. Za swoją działalność otrzymali wiele odznaczeń i wyróżnień. Pan Marcin jest Przewodniczącym Powiatowej Rady Śląskiej Izby Rolniczej, Wice-Prezesem Śląskiego Związku Hodowców Bydła i Producentów Mleka, członkiem Rady Nadzorczej Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej Włoszczowa, pełni też kilka innych funkcji. Państwo Sikorowie znani są z dużej aktywności społecznej i działań na rzecz lokalnego środowiska.

Produkcja zwierzęca – konie / Katarzyna Stężalska, Bierzwnik, pow. choszczeński, woj. zachodniopomorskie

Pani Katarzyna Stężalska prowadzi własną stadninę koni gospodarując na obszarze 50 ha. Dominującym kierunkiem gospodarstwa jest hodowla koni gorącokrwistych. Stajnia jest bardzo dobrze wyposażona z zachowaniem dobrostanu dla zwierząt i odpowiedniej jakości pomieszczeń socjalnych do obsługi. Oprócz stajni na terenie gospodarstwa znajduje się m.in. hala do jazdy konnej, odkryta ujeżdżalnia, lonżownik. Pani Katarzyna prowadzi Ośrodek Jeździecki Bukowie i Jeździecki Klub Sportowy. Ośrodek jeździecki jest nastawiony na wszelkiego rodzaju treningi z końmi, zarówno grupowe jak i indywidualne. Ośrodek jest certyfikowany przez Polski Związek Jeździecki. W związku z tym hodowca posiada możliwość do prowadzenia egzaminów na Brązową, Srebrną i Złotą Odznakę Jeździecką oraz szkoleń zleconych przez Polski Związek Jeździecki. Głównym celem Pani Katarzyny jest upowszechnianie i rozwijanie rekreacji ruchowej i sportu oraz innych form aktywnego wypoczynku, ze szczególnym uwzględnieniem rekreacji konnej i sportu jeździeckiego. Pani Stężalska prowadzi również gospodarstwo agroturystyczne, w którym można połączyć przyjemność rekreacji z jazdą konną. W gospodarstwie prowadzone są rajdy po lasach, wyjazdy w teren nad jeziora, nawet pływanie koni, organizowane są obozy jeździeckie podczas których Pani Katarzyna indywidualnie podchodzi do każdego uczestnika i prowadzi zajęcia dla osób początkujących i zaawansowanych. Pani Stężalska jest osobą bardzo aktywną, znajduje również czas na działalność w Izbie Rolniczej i na rzecz lokalnej społeczności.

Gospodarstwa o alternatywnych źródłach dochodu / Lucyna i Sylwester Wańczykowie, Krzeszów, pow. kamiennogórski, woj. dolnośląskie

Serowarstwo to nasza specjalność, mówią Państwo Wańczykowie. Ich gospodarstwo „Wańczykówka” liczy ogółem 73 ha. Położone jest w Sudetach, Górach Kamiennych z pięknym widokiem na Śnieżkę. Dominującym kierunkiem produkcji jest hodowla bydła mlecznego i kóz oraz przetwórstwo mleczne, a także ekologiczna uprawa warzyw. Przy gospodarstwie prowadzona jest certyfikowana ekologiczna serowarnia, zajmująca się przetwórstwem mleka i konfekcjonowaniem produktów ekologicznych. Produkty sprzedawane są we własnym sklepie, który znajduje się na terenie gospodarstwa. Chów zwierząt odbywa się na głębokiej ściółce, zwierzęta są także wypasane. Wielką pasją gospodarzy jest przetwórstwo mleczne, któremu poświęcają bardzo dużo uwagi. Swoją przygodę z serowarstwem zaczęli w 2007 roku, ciągle rozwijali swą pasję i kształcili się w tym kierunku. Zdobyli wiele nagród doceniających ich pracę. Swoje przetwory mleczne przygotowują w bardzo dobrze wyposażonej serowarni. Pan Sylwester jest Prezesem Stowarzyszenia Serowarów Farmerskich i Zagrodowych, a także jest założycielem Fundacji Wspierania Serowarstwa Farmerskiego „Na serio”. Pan Wańczyk jest znawcą technologii wytwarzania serów, a także ich tradycji i walorów smakowych. Prowadzi szkolenia składające się z zajęć praktycznych dla przyszłych serowarów lub tych, którzy chcą poprawić jakość swoich wyrobów. Ze względu na bogate doświadczenie i wiedzę bardzo często zasiada w komisjach konkursowych dotyczących przetwórstwa mlecznego jako juror.

Produkcja zwierzęca – trzoda chlewna / Dorota i Michał Zielińscy, Iżykowice, pow. pińczowski, woj. świętokrzyskie

Państwo Zielińscy gospodarują na powierzchni 70 ha zajmując się tuczem trzody chlewnej, są też współwłaścicielami ubojni „Eskulap”. Trzoda utrzymywana jest w nowoczesnych chlewniach na rusztach o łącznej powierzchni na 1800 stanowisk. Chlewnie są w pełni zautomatyzowane, posiadają wentylatory, wygrodzenia, kurtyny powietrza, tubomaty, czujniki temperatur, paszociągi i poidła. Warunki te zapewniają dobrostan zwierząt. Dużą uwagę przywiązuje się do porządku i do zachowania zasad bioasekuracji. Tuczniki ubijane są we własnej ubojni, sprzedawane są półtusze. Na budynkach inwentarskich i mieszkalnym zamieszczone są panele fotowoltaiczne. Rolnicy posiadają też 4 konie, utrzymując je w celach rekreacyjnych. Produkcja roślinna ukierunkowana jest na produkcję własnych pasz. Uprawia się głównie pszenicę i kukurydzę, a także łąki uzyskując przy tym wysokie plony. Gospodarstwo jest bardzo dobrze wyposażone w maszyny, sprzęt i urządzenia do produkcji, a także w środki do transportu. Państwo Zielińscy bardzo dbają o środowisko, jak również o higienę i bezpieczeństwo pracy. Na uwagę zasługuje estetyka całego gospodarstwa. Za działalność i osiągnięcia w gospodarowaniu Państwo Zielińscy byli wielokrotnie wyróżniani i nagradzani. Znajdują też czas na rozwijanie swoich pasji i zainteresowań, a także na działalność w lokalnej społeczności. Pan Michał kolekcjonuje motory oraz samochody marki Fiat, których kolekcja cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem. Lubi też polować i podróżować motorem po świecie.

GALERIA

Tekst i fot. Krzysztof Zacharuk