Wiosenne zapobieganie wyleganiu

Ochrona roślin to ciąg postępujących po sobie zabiegów. Jeżeli chcemy uzyskać wysoki plon, to w miarę intensywnie nawozimy azotem, ale wtedy musimy zapobiec wyleganiu i stosować retardanty.

Plantatorzy decydujący się na zabieg skracania zbóż mają do dyspozycji blisko 100 preparatów, ale zawierających jedynie 5 substancji czynnych (chlorek chlorocholiny, chlorek mepikwatu, etefon, proheksadion wapnia, trineksapak etylu). Należy zdecydować się na jeden spośród ponad 80 jednoskładnikowych lub jeden z kilku nielicznych wieloskładnikowych. Jest także kilka możliwości stosowania dawek dzielonych jedną, dwoma lub trzema substancjami czynnymi. W każdej uprawie zalecenia, chociaż bardzo podobne, są inne. Głównie jest to związane z rejestracją poszczególnych preparatów w określonych fazach zbóż.

Jęczmień ozimy

W jęczmieniu ozimym wybór jest ułatwiony. Spośród jednoskładnikowych preparatów można zastosować tylko część preparatów, które zawierają: trineksapak etylu, etefon lub proheksadion wapnia. Najszerszy zakres czasowy mają dwa analogiczne preparaty (Moddus Start, Sonis Start), które są zalecane w najszerszym przedziale czasowym, tzn. od końca krzewienia do końca fazy rozwoju kłosa w pochwie liściowej, czyli do momentu ukazania się pierwszych ości (BBCH 29-49). Pozostałe środki zawierające trineksapak etylu zarejestrowane są w węższych przedziałach faz rozwojowych jęczmienia. W większości zabieg można wykonać bezpośrednio po zakończeniu krzewienia lub w fazie pierwszego kolanka (BBCH 30-31), maksymalnie (nie wszystkie preparaty) do fazy całkowicie wykształconego liścia flagowego (BBCH 39).

Etefon skracający źdźbła tylko te, na które został zaaplikowany, częściej jest polecany w późniejszych terminach. Zabiegi można rozpocząć nie tylko od fazy pierwszego lub drugiego kolanka (BBCH 31-32), ale wykonać także bardzo późno, dopiero od wczesnej fazy rozwoju kłosa (początek grubienia pochwy liściowej liścia flagowego) do początku fazy kłoszenia (BBCH 41-51). Taką rejestrację ma jedynie preparat Grassrooter. Proheksadion wapnia jest zalecany tylko w formie jednego preparatu (Fabulis OD).

Pszenica ozima

Prawdopodobnie z racji największego areału uprawy pszenicy ozimej, zainteresowanie producentów retardantów jest największe. Do jej skracania są zarejestrowane wszystkie substancje czynne wywołujące taki efekt. Część zaleceń pokrywa się z poprzednimi, a podstawowa różnica polega na tym, że plantatorzy mają większy wybór produktów. Należy zwrócić uwagę, że proces skracania można rozpocząć wcześniej niż w jęczmieniu, bo już od fazy pełni krzewienia. Do takiego zabiegu zalecane są wyłącznie niektóre środki zawierające trineksapak etylu. Zdecydowaną większość produktów można stosować w fazie od zakończenia krzewienia do drugiego kolanka (BBCH 29-32). Do późnych zabiegów zalecane są niektóre preparaty zawierające trineksapak etylu, etefon i jedyna forma użytkowa proheksadionu wapnia – Fabulis OD (do BBCH 39). Jedna z form użytkowych trineksapaku etylu (Moddus Flexi) produkowana w nowej formulacji ME, i można ją zastosować nawet do fazy grubienia pochwy liściowej liścia flagowego (BBCH 49). Do tej samej fazy można stosować nieliczne preparaty zawierające chlorek mepikwatu (Invister, Mepik, Regulato). Równie późno, a nawet później zalecane są niektóre preparaty zawierające etefon.

tekst i fot. inż. Adam Paradowski

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 03/2022 miesięcznika „Przedsiębiorca Rolny”