Herbicyd dobierz do zachwaszczenia

Zarejestrowane herbicydy do niszczenia chwastów jednoliściennych w zbożach można sklasyfikować w dwóch grupach. Jedna to preparaty zwalczające jedynie gatunki trawiaste, druga grupa niszczy towarzyszące im chwasty dwuliścienne. Wyboru należy dokonać w zależności od typu zachwaszczenia.

Do substancji czynnych, które wyłącznie zwalczają gatunki jednoliścienne należy fenoksaprop-P etylu, pinoksaden i klodinafop. W celu równoczesnego zwalczania chwastów dwuliściennych fenoksaprop-P etylu jest zalecany w mieszaninach zbiornikowych, a pinoksaden w mieszaninach fabrycznych. Pozostałe substancje czynne w mniejszym lub większym zakresie zwalczają także gatunki dwuliścienne.

Miotła na czele

Podstawowym chwastem jednoliściennym w zbożach jest miotła zbożowa i to przede wszystkim pod jej kątem ustala się strategię ochrony. Podczas wiosny gatunek ten występuje w dwóch fazach rozwojowych. Jest to chwast odporny na niskie temperatury, stąd część to już rozkrzewione rośliny, które przezimowały, a pozostałe to młode osobniki w fazie siewki, które do skiełkowania wymagają krótkiego okresu dodatnich temperatur. Wszystkie herbicydy zalecane do zwalczania chwastów jednoliściennych działają destrukcyjnie na rozwój miotły zbożowej. Jest ona najczęściej zamieszczana w etykietach, w grupie chwastów wrażliwych, czyli eliminowanych od 85 do 100 proc. W praktyce można przyjąć, że miotła (jeżeli nie jest biotypem uodpornionym) ginie w granicach 95-100 proc. Nieco słabszy efekt chwastobójczy w stosunku do tego gatunku wykazuje diflufenikan. W etykietach jego efektywność w stosunku do miotły jest interpretowana bardzo różnorodnie – od braku do pełnej skuteczności! W praktyce na stanowiskach silnie zagrożonych występowaniem tego gatunku nie należy stosować samego diflufenikanu, natomiast jest on cennym komponentem mieszanin z udziałem innych substancji miotłobójczych, co warto wykorzystać. Inną substancją typowo miotłobójczą jest fenoksaprop-P etylu, produkowany w formulacji 069 EW. Kilka lat temu na rynek wprowadzono trzy herbicydy zawierające tę samą substancję czynną, ale produkowane w formie użytkowej 110 EC. W etykietach tych środków miotła jest wymieniona jako gatunek średnio wrażliwy. Obserwacje polowe wskazują jednak, że ich działanie w stosunku do miotły zbożowej można uznać bardziej za skuteczne niż średnio skuteczne.

Wyczyniec to kłopot

W rankingu konkurencyjności chwastów jednoliściennych w zbożach ozimych drugie miejsce z pewnością zajmuje wyczyniec polny. Wykazuje większą odporność na stosowane substancje czynne. Należy zaznaczyć, że jest bardziej wrażliwy na diflufenikan niż miotła zbożowa, chociaż tej informacji nie ma we wszystkich etykietach. Skutecznie można go także zwalczać herbicydami zawierającymi w składzie: chlorotoluron, jodosulfuron metylosodowy lub piroksysulam stosowanymi w wyższych dawkach.

Dobre efekty chwastobójcze można uzyskać stosując fenoksaprop-P etylu (wyczyniec nie wymieniony we wszystkich etykietach) lub pinoksaden sam oraz w mieszaninach np. z klodinafopem, a także preparatami, których komponentem jest mezosulfuron metylu stosowany powyżej 9 g s.cz./ha.

Równie dokuczliwie

Pozostałe gatunki jednoliścienne na ogół występują w zbożach ozimych rzadziej i mają tzw. charakter lokalny. Należy do nich owies głuchy, chwast bardzo popularny, ale zdecydowanie lepiej rozwijający się w zbożach jarych. Czasami występuje w zbożach ozimych, zdarza się, że nawet jako chwast zimujący. W celu jego zniszczenia można stosować herbicydy zawierające: fenoksaprop-P etylu, mezosulfuron metylu w wyższych dawkach, pinoksaden oraz większość preparatów z udziałem piroksysulamu.

Tomka oścista występuje przede wszystkim na glebach lekkich i jest bardzo dokuczliwa na plantacjach żyta. Skutecznie ją zwalczają herbicydy zawierające chlorotoluron. Planowane usuniecie go z rejestru ograniczy nalistne zwalczanie tego gatunku.

Spośród wiechlin w zbożach występują głównie dwa gatunki – wiechlina zwyczajna bardzo odporna na herbicydy (poza graminicydami) i trudna do zwalczenia w zbożach oraz zdecydowanie rzadziej wiechlina roczna również dość odporna. Wykazuje średnią wrażliwość na chlorotoluron, natomiast skutecznie jest zwalczana przez mieszaninę jodosulfuron metylosodowy + mezosulfuron metylowy + tienkarbazon metylu, stosowaną w najwyższych zalecanych dawkach.

Stokłosy i życice głównie występujące na poboczach i miedzach, ostatnio zaczęły zasiedlać na pola uprawne, stwarzając tam problem. Chwasty obu gatunków największą wrażliwość wykazują na mieszaniny z udziałem mezosulfuronu metylu i piroksulamu. Dobre efekty w zwalczaniu życic można uzyska po zastosowaniu pinoksadenu.

Perz właściwy można zwalczać jedynie w pszenicy i pszenżycie stosując propoksykarbazon sodowy stosowany w najwyższej dawce (Attribut 70 SG – 0,1 kg/ha). Pocięcie podczas uprawy, rozłogów perzu na drobne (krótkie) odcinki, sprzyja szybszej i bardziej dokładnej penetracji substancji czynnej, a tym samym prowadzi do lepszego efektu chwastobójczego.

Razem z adiuwantami

Preparaty: Furion 100 OD, Ranger 100 OD i Yodo 100 OD, które zawierają jodosulfuron metylosodowy, wymagają łącznego stosowania z tzw. sejfnerami i obligatoryjnie należy je zastosować z Adjuwantem super lub Adjusafnerem. Pozostałe preparaty zawierające tę substancję czynną mają sejfner w składzie preparatu.

Pozostałe zalecane adiuwanty wzmacniają działanie herbicydów. Część z nich jest również zalecana obligatoryjnie. Do takich należą: Aneks SX 50 SG, Rubin SX 50 SG, Chisel Nowy 51,6 WG (+ Trend 90 EC), Atlantis Star, Monolith 11,25 WG (+ Biopower), Corello (+ Actirob 842 EC, Atpolan Bio 80 EC lub Olbras 88 EC), Mover 75 WG, Nomad 75 WG (+ Atpolan Bio 80 EC lub Olstick 90 EC). W przypadku preparatów Lancet Plus 125 WG i Tara zaleca się rekomendowane adiuwanty, np. Atpolan Bio 80 EC i Olbras 88 EC, a w przypadku Rexade zaleca się również rekomendowany adiuwant, jednak bez wymieniania jego nazwy handlowej w etykiecie.

Kolejnym, typowo ekonomicznym, zaleceniem jest możliwość obniżenia dawki niektórych preparatów zawierających fenoksaprop-P etylu w przypadku ich łącznego zabiegu z adiuwantami (patrz tabela). Taki sam efekt chwastobójczy po użyciu preparatów w dawce 1,0-1,2 l/ha można uzyskać po zastosowaniu ich w ilości 0,5 l/ha z dodatkiem adiuwanta Atpolan 80 EC w ilości 1,0 l/ha.

Cały tekst można przeczytać w wydaniu nr 6-2021 miesięcznika „Przedsiębiorca Rolny”

Tekst i fot. inż. Adam Paradowski