Uprawa roli pod kukurydzę

Właściwe przygotowanie pola do siewu jest jednym z ważniejszych czynników mających duży wpływ na wysokość i jakość plonu kukurydzy. Staranne i terminowo wykonane zabiegi uprawowe sprzyjają szybkim i wyrównanym wschodom, dającym roślinom dobry start.

W związku z tym, że jest to roślina ciepłolubna, to wiosenna uprawa roli powinna służyć przede wszystkim szybkiemu ogrzewaniu się wierzchniej warstwy gleby oraz utrzymaniu zapasów wody nagromadzonych w niej w okresie zimowym i wczesnowiosennym.

Ocena stanu pola po zimie

Kukurydza jest rośliną tzw. późnego siewu, co szczególnie należy uwzględniać podczas planowania wiosennych prac uprawowych. Przed ich rozpoczęciem należy wybrać się na pole i przeprowadzić jego ocenę. Planując zabiegi uprawowe, zawsze należy mieć na uwadze rodzaj gleby i warunki aktualnie panujące na danym polu. Taka wizyta jest niezbędna, aby nie dochodziło do rozpoczynania prac uprawowych przy nadmiernej wilgotności gleby. Zniszczona zostanie wtedy jej struktura, a na powierzchni pola utworzą się głębokie koleiny po kołach ciągników. Przy planowaniu uprawy przedsiewnej należy też starać się ograniczać liczbę przejazdów roboczych po polu. Każdy kolejny przejazd powoduje bowiem dodatkowe koleiny, pogarsza warunki do wschodów oraz zwiększa koszty. Aby podejmować właściwe decyzje, trzeba też dobrze zapoznać się z wymaganiami agrotechnicznymi kukurydzy.

Cele wiosennej uprawy

Dostosowana do warunków polowych technologia uprawy roli pozwala na osiągnięcie przez rośliny kukurydzy pełnego potencjału produkcyjnego, co bezpośrednio przekłada się też na opłacalność jej uprawy. W praktyce rolniczej często powtarzane jest stwierdzenie, że starannej uprawy przedsiewnej wymaga przede wszystkim burak cukrowy. Tym niemniej kukurydza również powinna mieć starannie przygotowaną rolę do siewu. Jest ona wysiewana punktowo, co stwarza wysokie wymagania w tym zakresie.Ponadto do szybkich i równomiernych wschodów ważna jest też właściwa i jednakowa głębokość uprawy, taka przy której elementy robocze maszyn i narzędzi nie pracują głębiej niż planowana głębokość siewu. Wiosenna przedsiewna uprawa roli pod kukurydzę powinna dać możliwość osiągnięcia następujących celów:

• zabezpieczyć zapasy wody z opadów zimowych i wczesnowiosennych przed nadmiernymi stratami,
• zniszczyć rosnące i kiełkujące chwasty,
• spulchnić warstwę roli na planowaną głębokość siewu z równoczesnym wymieszaniem wysianych nawozów azotowych czy wieloskładnikowych,
• wyrównać i zagęścić wierzchnią warstwę spulchnionej roli, w celu stworzenia dobrych warunków do siewu nasion.

Zadbać o glebę

Podczas wykonywania wiosennych zabiegów uprawowych należy mieć na uwadze jak największe ograniczanie strat wody przez wyparowanie oraz nie doprowadzić do zniszczenia odtworzonego po okresie zimowym kapilarnego systemu podsiąkania wody z głębszych warstw profilu glebowego. Jednocześnie należy też starać się ograniczać ugniatanie roli i nie prowadzić prac na zbyt wilgotnym polu. Podczas wykonywania zabiegów uprawowych ciągnik powinien być wyposażony w koła bliźniacze. Można również zmniejszyć ciśnienie w oponach kół, ale będzie to uzależnione od rodzaju opon, które zostały zamontowane na felgach ciągnika. Jest to ważne ponieważ kukurydza ma wiązkowy system korzeniowy, który niekorzystnie reaguje na nadmierne zagęszczenie gleby. W sprzyjających warunkach korzenie przerastają glebę do głębokości około 2 m. Pierwsze skupisko korzeni rozwija się pod powierzchnią pola, a drugie na głębokości około 70 cm. Przy zbyt mocno zagęszczonej glebie rośliny kukurydzy będą miały utrudniony dostęp do wody i składników pokarmowych. Takie warunki będą tym samym niekorzystnie wpływały na jej rozwój, a w konsekwencji na wielkość i jakość plonu.

Po głębokiej orce

W płużnym systemie uprawy roli wiosenne zabiegi uprawowe najczęściej wykonywane są po głębokiej orce przedzimowej i zaleca się je rozpocząć możliwie jak najszybciej. W pierwszej kolejności wykonywane jest zazwyczaj włókowanie lub bronowanie, które wyrównuje powierzchnię, ogranicza straty wody przez parowanie, przyspiesza ogrzewanie gleby i pobudza nasiona chwastów do kiełkowania. Wykonywanie kolejnych zabiegów uprawowych zależeć będzie od warunków pogodowych oraz bieżącego stanu spulchnienia i zwięzłości uprawianej gleby. Na glebach lekkich, które nie zaskorupiają się, uprawę przedsiewną można ograniczyć do dwukrotnego bronowania broną zębatą ciężką, zestawem bron zębatych połączonych z wałem strunowym czy zastosowania lekkiego biernego agregatu uprawowego. Dla tych gleb szczególnie ważne jest zachowanie jak największych zapasów wody, będących podstawowym czynnikiem decydującym o plonie. Z tego też względu stosowanie narzędzi bądź maszyn intensywnie spulchniających glebę nie jest wskazane.

tekst i fot. prof. UPP, dr hab. inż. Ireneusz Kowalik

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 02/2023 miesięcznika „Przedsiębiorca Rolny”